Het afgelopen jaar is het onderwerp vaccinaties en kinderopvang veel in het nieuws geweest. Eerst kondigde D66 hun initiatiefwet aan, deze zomer verscheen het rapport van de Adviescommissie Vaccinatie en Kinderopvang waar onlangs het kabinet een reactie op gaf en nu kondigen SP en VVD samen ook een initiatiefwet aan over vaccineren en kinderopvang. Hieronder geven we een overzicht en laten ons licht schijnen over de verschillende gebeurtenissen.
Wat houdt de nieuwe initiatiefwet in?
Op 15 oktober kondigen de SP en de VVD hun initiatiefwet aan over een vaccinatieplicht voor kinderopvangcentra. Deze plicht zou moeten ingaan als een kritische ondergrens van gevaccineerde kinderen wordt bereikt. De SP en de VVD stellen dus voor om vaccinatie verplicht te stellen voor kinderen die naar de kinderopvang gaan als een kritische ondergrens wordt bereikt.
‘Kinderen verdienen een gezonde omgeving en ouders moeten er zeker van kunnen zijn dat de kinderopvang een plek is die zo veilig mogelijk is. We moeten dan ook nu al serieus nadenken over verdere stappen.’
Volgens het voorstel van de SP en de VVD moet er een onafhankelijke externe commissie worden ingesteld die bepaalt wat een kritische ondergrens is voor de vaccinatiegraad en wanneer die grens wordt behaald. Op dat moment kan deze commissie adviseren om over te gaan tot een vaccinatieplicht voor kinderen en personeel van kinderdagverblijven. De bewindslieden nemen dan het uiteindelijke besluit.
‘Het gaat niet gaat om een algehele vaccinatieplicht, het is voor ouders ook dan immers mogelijk om geen gebruik te maken van deze kinderdagverblijven’. ‘Maar op een kinderdagverblijf, met veel kinderen die nog te jong zijn voor de eerste vaccinaties, moeten we extra goed opletten en besmettelijke infectieziekten voorkomen.’
De initiatiefwet van D66
Deze initiatiefwet gaat weer een stap verder dan de initiatiefwet die Rens Raemakers (D66) in oktober 2018 indiende en waar inmiddels een kamermeerderheid voor is. D66 stelde voor de Wet kinderopvang te wijzigen zodat ouders kunnen kiezen tussen kindercentra die wel of niet kinderen toelaten die niet deelnemen aan het rijksvaccinatieprogramma. En het wordt met deze wet mogelijk dat kinderdagverblijven niet-gevaccineerde kinderen weigeren.
‘Prikken voor elkaar’
Ook kwam deze zomer de onafhankelijke Adviescommissie Kinderopvang en Vaccinatie met haar conclusies in het rapport ‘Prikken voor elkaar” en bood dit aan aan de staatssecretarissen Van Ark (SZW) en Blokhuis (VWS).
Op 11 oktober kwam het kabinet met een reactie op dit rapport.
BMK: ‘Goed dat de politiek actie onderneemt maar kijk verder dan de kinderopvang’
De BMK was, naar aanleiding van de initiatiefwet van D66, positief vanwege het feit dat de politiek actie ondernam. De duidelijkheid die met het wetsvoorstel werd beoogd – namelijk de zekerheid voor kinderopvang over het wel of niet mogen weigeren van kinderen – zou kunnen bijdragen aan betere handelingsperspectieven voor kinderopvangaanbieders. Veel van wat wel en niet mocht in geval van een uitbraak was immers lange tijd onduidelijk.
Tegelijkertijd heeft BMK toen gezegd dat het probleem van een dalende vaccinatiegraad natuurlijk veel verder reikt dan alleen de kinderopvang; kinderen kunnen immers ook in de speeltuin, op het consultatiebureau of op een willekeurige andere plek besmet worden. Maar bovenal is de keuze voor verplichting tot vaccinatie en de koppeling daarvan aan bepaalde rechten of mogelijkheden voor kind en ouders, in de eerste plaats een verantwoordelijkheid van de overheid en niet van de kinderopvang. Bovendien bleek gaandeweg dat ondanks een wet die weigering mogelijk maakt er alsnog felle discussie zou kunnen ontstaan over weigering, waarbij mogelijk een rechter zou moeten bepalen of weigering al dan niet terecht is.
BMK is blij met het heldere rapport ‘Prikken voor elkaar’
De BMK omarmde dan ook het uitgangspunt van de Adviescommissie Kinderopvang en Vaccinatie die stelde dat de overheid aan zet is. Als de vaccinatiegraad daalt onder de kritieke ondergrens, dan is het aan de overheid ouders al dan niet verplichten hun kind te laten vaccineren wanneer zij gebruik willen maken van kinderopvang, stelt het rapport. Ook verwacht de commissie dat alle ouders zich goed moeten (laten) informeren over vaccineren. Daarnaast meent de commissie dat medewerkers een eigen verantwoordelijkheid dragen. Afhankelijk van de hoogte van de vaccinatiegraad zou, aldus de commissie, een relevant scenario in werking moeten treden met passende maatregelen. Hoe lager de graad, hoe hoger het risico en dus hoe zwaarder de maatregelen.
De BMK heeft laten weten blij te zijn met dit heldere rapport dat duidelijke adviezen aan de staatssecretarissen bevat. We hebben er vertrouwen in dat het rapport bijdraagt aan duidelijkheid voor ouders en kinderen en vinden bovendien dat er in het rapport waardevolle oplossingen geboden worden voor problemen die zullen ontstaan bij een verder afnemende vaccinatiegraad; ook waar het de gevolgen die afname heeft voor de kinderopvang betreft.
BMK: ‘Nieuwe initiatiefwet is een volgende stap in de goede richting’
De BMK vindt de nieuwe initiatiefwet die de SP en de VVD samen hebben aangekondigd een volgende stap in de goede richting. Wij hopen dat de initiatiefwet zal leiden tot meer stappen in lijn van de aanbevelingen uit het rapport van de onafhankelijke Adviescommissie Kinderopvang en Vaccinatie.
Bij welke kritische ondergrens vaccinatie verplicht wordt voor kinderen die naar een kinderopvang gaan, wordt bepaald door een onafhankelijke externe commissie. Het is de bedoeling dat het kabinet deze kritisch ondergrens overneemt. Hierdoor ontstaat duidelijkheid voor ouders en voor kinderopvangorganisaties en dat juichen wij toe. Wel maken wij de kanttekening dat de politiek niet alleen moet focussen op de kinderopvang. We moeten niet onderschatten dat, wanneer de vaccinatiegraad minder dan 95 %* is, kinderen dan in het algemeen een risico lopen, dus ook tijdens andere, dagelijkse activiteiten.
