Universiteit Utrecht: Bijna een derde (32%) van de ouders vindt kinderopvang nauwelijks te betalen.
Dat schrijven Verena Seibel externe link en Mara Yerkes externe link, sociologen aan de Universiteit Utrecht, in hun rapport Op weg naar een nieuw kinderopvangsysteem?. Seibel: “Ouders zonder migratieachtergrond en ouders met een hoger opleidingsniveau vinden kinderopvang minder duur dan ouders met een migratieachtergrond en ouders met een lager opleidingsniveau.”
Voor hun onderzoek namen de Utrechtse sociologen in juli 2021 bij 751 ouders een enquête af. Een van de stellingen in de enquête luidde: kinderopvang is tegenwoordig nauwelijks betaalbaar. Seibel: “Een relatief grote groep ouders, 32%, bleek het hiermee (zeer) eens te zijn.” In die groep zijn de lageropgeleide ouders meer vertegenwoordigd dan de hogeropgeleide ouders. Yerkes: “Hoe hoger het opleidingsniveau, hoe groter de kans dat ouders het oneens zijn met de stelling dat formele kinderopvang nauwelijks meer betaalbaar is. Dat betekent dat binnen het huidig systeem kinderopvang mogelijk als onbereikbaar wordt gezien door een grote groep ouders – met mogelijk ongelijkheid als gevolg.”
Aanvraagprocedure lastig
Seibel en Yerkes vroegen de ouders ook naar de moeilijkheidsgraad van het aanvragen van de kinderopvangtoeslag. Daaruit bleek dat een vierde (25%) van de ouders de aanvraagprocedure ingewikkeld vond. Vooral middel- en hoger opgeleide ouders (mbo of hoger) gaven aan moeite te hebben met het aanvragen van de toeslag. Ouders met een opleiding op of onder vmbo-niveau hadden relatief de minste problemen met de aanvraagprocedure.
Opvallende bevindingen
– Meer dan een derde (38%) van de ouders vindt dat er voldoende kinderopvangplaatsen beschikbaar zijn. Dit percentage verschilt nauwelijks tussen ouders met en zonder migratieachtergrond en ook niet tussen laag– en hoogopgeleide ouders.
– Een derde (32%) van de ouders vindt de formele kinderopvang nauwelijks betaalbaar. Ouders zonder migratieachtergrond en ouders met een hoger opleidingsniveau vinden kinderopvang minder duur dan ouders met een migratieachtergrond en ouders met een lager opleidingsniveau.
– Een kwart (25%) van de ouders vindt de aanvraagprocedure voor kinderopvangtoeslag ingewikkeld. Ouders met een wo–diploma zeggen vaker dan ouders met een opleiding op of onder vmbo–niveau dat de aanvraagprocedure ingewikkeld is.
– Veel ouders zijn onbekend met de verschillende vormen van betaalde kinderopvang. Bijna de helft (46%) van de ouders heeft nog nooit van voor– en vroegschoolse educatie (VVE) gehoord. Ouders met een migratieachtergrond (68%) zijn vaker op de hoogte van het bestaan van de VVE dan ouders zonder migratieachtergrond (51%).
– Ouders kennen de voorwaarden voor de kinderopvangtoeslag vaak slechts gedeeltelijk. Slechts de helft van hen (49%) weet bijvoorbeeld dat de kinderopvangtoeslag ook toegankelijk is voor werkloze ouders die een re–integratietraject volgen. Dit gebrek aan kennis verschilt niet tussen etnische groepen. Laagopgeleide ouders (opleiding op of onder vmbo–niveau) zijn echter aanzienlijk minder goed op de hoogte van de criteria dan hoogopgeleide ouders (wo)
Rapport: Op weg naar een nieuw kinderopvangsysteem?
Lees het nieuwsbericht Universiteit Utrecht
NRC: “Verbeter de opvang van kinderen en vergroot kansengelijkheid voor vrouwen
“Het vernieuwde kinderopvangstelsel moet niet alleen een stuk eenvoudiger worden voor ouders, het mag er ook niet meer van uitgaan dat vrouwen primair verantwoordelijk zijn voor de zorg van kinderen, schrijven Verena Seibel en Mara Yerkes.”
Het nieuwe kabinet wil (bijna) gratis kinderopvang aanbieden aan alle werkende ouders. De geplande wijzigingen moeten „het ouders makkelijker maken om werken te combineren met zorgen”, schreef NRC in een reportage over de kinderopvang (artikel dd 14 januari 2022 waarin Loes Ypma, voorzitter BMK wordt geciteerd). Ook moet het nieuwe stelsel kansenongelijkheid verkleinen. Om deze doelstellingen te behalen is het echter onvoldoende alleen naar de kosten van de kinderopvang te kijken. De werkelijkheid is complexer.
Voor ons zojuist verschenen onderzoek Op weg naar een nieuw kinderopvang stelsel?, waarvoor wij een representatieve steekproef namen onder Nederlandse ouders, hebben wij bestudeerd wat zij weten en vinden van kinderopvang en de kinderopvangtoeslag. Dat bevestigt de noodzaak van de geplande stelselwijziging, waarbij overheidsgeld straks direct aan kinderopvangcentra wordt betaald. Het toeslagensysteem wordt afgeschaft „zodat mensen niet meer verdwalen in ingewikkelde regelingen of te maken krijgen met hoge terugvorderingen”, aldus NRC.
Uit ons onderzoek blijkt dat ouders inderdaad vaak worstelen met de aanvraagprocedure voor kinderopvangtoeslag. De lasten van kinderopvang zijn voor ouders niet alleen financieel, maar ook administratief van aard. Ze hebben moeite met het verzamelen van alle gegevens die moeten worden aangeleverd en ze zijn bang fouten te maken. Het is daarom noodzakelijk dat het nieuwe systeem zo eenvoudig mogelijk wordt ingericht voor ouders én kinderopvangcentra. (…)
KinderopvangTotaal: Onderzoek: ‘Een derde ouders vindt opvang nauwelijks betaalbaar’
“De Universiteit Utrecht heeft aan de vooravond van ingrijpende veranderingen in het kinderopvangsysteem onderzoek gedaan naar hoe ouders kijken naar het huidige opvangsysteem. Uit het onderzoek kwamen een aantal opvallende bevindingen.”
Voor hun onderzoek namen de sociologen aan de Universiteit Utrecht, Verena Seibel en Mara Yerkes, in juli 2021 een enquête af bij 751 ouders. De resultaten en conclusies hebben zij verwerkt in hun rapport Op weg naar een nieuw kinderopvangsysteem.
Onvoldoende kinderopvangplaatsen
Meer dan een derde (38 procent) van de ouders vindt dat er voldoende kinderopvangplaatsen beschikbaar zijn. Ouders met een migratieachtergrond hebben iets minder vaak het gevoel dat er voldoende kinderopvangplaatsen beschikbaar zijn (34 procent) dan ouders zonder migratieachtergrond (39 procent). Daarentegen zijn hoogopgeleide ouders het er veel vaker over eens (47 procent) dan laagopgeleide ouders (25 procent) dat er voldoende plek is. 16 procent van de ouders gaf aan dat ze vond dat er onvoldoende kinderopvangplaatsen beschikbaar zijn.
Onderzoeker Verena Seibel: ‘Het is interessant op te merken dat de categorie ‘weet ik niet’ door 50 procent van de laagopgeleide ouders en slechts door 18 procent van de hoogopgeleide ouders werd genoemd. Een verklaring hiervoor kan zijn dat laagopgeleide ouders minder vaak gebruikmaken van kinderopvang en dus geen zicht hebben op de beschikbaarheid ervan. Ook op andere gebieden zijn laagopgeleide ouders minder goed geïnformeerd, bijvoorbeeld als het gaat om het recht op kinderopvangtoeslag. En dat is een deel van het probleem. Aan laagopgeleide ouders moet meer informatie over kinderopvang worden verstrekt, zodat zij zich een gefundeerde mening kunnen vormen over de vraag of zij gebruik willen maken (of niet) van kinderopvang.’
