GroenLinks stelt morgen bij de begrotingsbehandeling van SZW in de Tweede Kamer voor om de kinderopvangtoeslag af te schaffen. Jesse Klaver vindt dat kinderopvang net als onderwijs een publieke voorziening moet worden. Directe aanleiding vormen de misstanden bij de Belastingdienst rond het (onterecht) terugvorderen van de kinderopvangtoeslag bij een groot aantal ouders. De BMK is heel blij dat de politiek zo duidelijk stelling neemt. GroenLinks stelt voor; geef alle kinderen drie dagen toegang tot opvang. GroenLinks onderstreept hiermee de toegevoegde waarde van kinderopvang voor ieder kind.
Door alle kinderen professionele opvang te bieden krijgen kinderen, ongeacht of hun ouders werken, optimale kansen, wordt segregatie voorkomen en investeren we in de toekomst van onze kinderen en daarmee in onze toekomstige werknemers. Dit wordt mogelijk als het huidige financieringssysteem van kinderopvang op de schop gaat. De afgelopen weken kwam aan het licht wat de omvang is van de misstanden bij de Belastingdienst. En hoe ouders de dupe geworden zijn van dat systeem. Een ander financieringssysteem vergoot de toegankelijkheid van kinderopvang en geeft ouders zekerheid over hun bijdrage in de kosten van kinderopvang.
Lees het artikel in Trouw (26 november 2019):
Schaf de opvangtoeslag af, zegt GroenLinks-leider Jesse Klaver, en biedt ouders in plaats daarvan drie dagen per week gratis opvang. ‘Het moet simpeler.’
GroenLinks wil de kinderopvangtoeslag afschaffen. Het geld dat daarmee wordt bespaard, moet worden besteed aan drie dagen per week gratis kinderopvang. “Zelfs met je ogen dicht zie je dat het systeem dat wij voor toeslagen hebben ontwikkeld niet werkt”, zegt partijleider Jesse Klaver.
Net als onderwijs moet kinderopvang een publieke voorziening worden, stelt GroenLinks. “Op die manier brengen wij jonge gezinnen niet langer in de problemen via een niet werkend toeslagensysteem”, zegt Klaver. “Het biedt daarnaast de mogelijkheid om de kansen van kinderen te vergroten. Ik vind het belangrijk voor de ontwikkeling van kinderen dat zij zo snel mogelijk naar de opvang gaan en voorschoolse educatie krijgen. Dat is een investering in hun toekomst.” GroenLinks gaat dit morgen voorstellen in de Tweede Kamer als de begroting voor sociale zaken wordt behandeld.
Inkomensondersteuning
Drie dagen gratis kinderopvang is voor sommige ouders niet genoeg, erkent Klaver: “Het voldoet als beide ouders vier dagen werken. Wie meer wil dan drie dagen moet dat zelf betalen. Alleenstaande ouders met een laag inkomen, minder dan 130 procent van het minimumloon, krijgen in ons voorstel meer dagen gratis kinderopvang. Daarnaast vind ik dat zij sowieso meer inkomensondersteuning zouden moeten krijgen, zodat ook alleenstaande ouders zich kunnen veroorloven een deel van de week thuis voor hun kinderen te zorgen.”
Met uitzondering van alleenstaande ouders krijgt iedereen hetzelfde in het plan van GroenLinks. Dat is nu niet zo. Ouders met een laag inkomen krijgen door de kinderopvangtoeslag de kosten van kinderopvang bijna helemaal vergoed en ouders met een hoog inkomen krijgen slechts een derde terug. Dat hogere inkomens van zijn idee meer profiteren dan lagere, is volgens Klaver te simpel gesteld. “Onderwijs is ook voor iedereen hetzelfde, maar het wordt betaald met belastinggeld. Het is noodzakelijk om een belastingstelsel te hebben waarin hogere inkomens en bedrijven meer betalen dan nu voor publieke voorzieningen.”
Belastingherziening
GroenLinks wil drie dagen gratis opvang betalen met onder meer het geld dat nu wordt uitgegeven aan kinderopvangtoeslag: jaarlijks 3,4 miljard euro in totaal. Dat is niet genoeg. Er is nog 2,1 miljard extra nodig, heeft GroenLinks berekend en dat wil Klaver financieren door de winstbelasting van bedrijven te verhogen. “Tenminste, dat vind ik een optie. Je moet dit regelen bij een belastingherziening waarbij je alle tarieven tegen het licht houdt. Wij vragen het kabinet om in kaart te brengen welke opties er zijn om kinderopvang gratis te maken en hoe we dat kunnen financieren. Dan ligt die verkenning klaar voor een volgend kabinet en kan het onmiddellijk worden ingevoerd.”
Afgelopen jaar bleek door onthullingen van Trouw en ‘RTL Nieuws’ dat de Belastingdienst onrechtmatig tienduizenden euro’s kinderopvangtoeslag terugvorderde van ouders. Die kwamen daardoor in financiële problemen. De ouders zouden gefraudeerd hebben, maar bewijs ontbrak. Staatssecretaris Menno Snel van financiën zei anderhalve week geleden dat het waarschijnlijk gaat om ongeveer 9000 ouders. Hij maakte excuses en beloofde financiële compensatie.
Failliet systeem
Het systeem voor kinderopvangtoeslag is failliet, signaleert Klaver. “Heel veel mensen zitten in de penarie omdat het onzeker is of ze geld terug moeten betalen of niet. Circa 80 procent van de mensen krijgt achteraf een correctie. Dat betekent heel veel onzekerheid. Niemand begrijpt hoe het precies werkt. Dat kunnen wij mensen niet aandoen.” Hij verwacht dat ‘de ontluisterende manier van werken’ bij de Belastingdienst een kentering teweegbrengt.
Omdat ook het kabinet ziet dat het toeslagensysteem piept en kraakt, maakte een groep ambtenaren een analyse. Die luidt dat er verbeteringen mogelijk zijn maar het hele systeem op de kop zetten is eigenlijk de enige uitweg, schreven zij eerder deze maand. Zij gaan op zoek naar radicale alternatieven.
Jesse Klaver onderschrijft die noodzaak. “Laten we beginnen met de kinderopvangtoeslag. Als we niks veranderen hebben we over drie jaar nog een keer zo’n affaire.” Onder meer door het terugvorderen van toeslagen zitten ongeveer 700.000 Nederlanders met problematische schulden. Klaver: “Met de huur-, zorg- en kinderopvangtoeslag is 13 miljard euro gemoeid. Het is het rondpompen van geld: belasting wordt geïnd en via toeslagen gaat het weer naar de burger. Het vereist controle en leidt tot een overheid die zijn burgers met wantrouwen benadert. Daar moeten we vanaf. We moeten proberen het simpeler te maken.”
Meer weten over de unieke expertise van kinderopvang? Lees het manifest dat de BMK schreef samen met BK en BOinK.
