Dit bericht is op 14 juni geactualiseerd na de stemmingen over de in dit bericht genoemde moties (zie onderaan dit bericht).
De vaste Kamercommissie SZW ging op 10 en op 16 mei met minister Van Gennip in gesprek over de hoofdlijnen van het nieuwe stelsel én over het uitstel. Al eerder deden we daarvan verslag op onze site. Op 7 juni rondde de Kamercommissie deze debatten af met een tweeminutendebat. Dat is een debat waarin commissieleden in twee minuten slotopmerkingen maken en moties in kunnen dienen. Op 7 juni zijn er negen moties ingediend. Die moties vind je hier. De stemmingen over deze moties zijn op 13 juni: we houden jullie op de hoogte!
Regulering markt
De BMK pleit, zoals jullie weten, voor regulering van de markt, onder meer omdat we ons zorgen over de betaalbaarheid van de kinderopvang in het nieuwe stelsel. Een aantal moties ging daarop in.
Barbara Kathmann van de PvdA diende samen GroenLinks én met de coalitiepartijen D66, CDA en Christen Unie een motie in waarin gevraagd wordt om ‘het toepassen van een prijsregulerende maatregel wanneer kinderopvang nagenoeg gratis wordt’ (motie 1322-495). De indieners stemden in met het verzoek van de minister deze motie breed te mogen lezen en verschillende mogelijkheden hiertoe te mogen onderzoeken. Daarmee kreeg de motie van de Minister het label ‘oordeel kamer’ (dan is de minister er dus niet tegen). De verwachting is dat de Kamer hier op 13 juni mee instemt. Dat stemt de BMK gerust.
Ook de motie van GroenLinks (motie 31322-498) kreeg ‘oordeel kamer’ mee. Tom van der Lee (GL) en Barbara Kathmann (PvdA) vragen de minister te onderzoeken of sprake is van overwinsten bij de verkoop van ondernemingen in de kinderopvang. De BMK is content met dit onderzoek. De SP diende twee moties in, die de minister ontraadde. Moties over het nemen van maatregelen die ertoe leiden dat winstuitkeringen in de kinderopvangsector tot het verleden gaan behoren en maatregelen die ertoe leiden dat kinderopvang niet langer een lucratief verdienmodel is voor private equity, bijvoorbeeld door eisen te stellen aan schuldfinanciering en de winst bij verkoop te maximaliseren (moties 31322-500 en 31322-501).
Stappen naar een basisvoorziening
De BMK wil toe naar een kinderopvangstelsel dat toegankelijk is voor álle kinderen. De BMK wil dat de arbeidseis komt te vervallen. De VVD gaf wederom aan vast te willen houden aan de arbeidseis. De ChristenUnie wil ook vasthouden aan het coalitieakkoord, tenzij blijkt dat de arbeidseis onuitvoerbaar is(!). Het laten vervallen van de arbeidseis kan stapsgewijs. De motie van Hilde Palland (CDA) samen met Barbara Kathmann (PvdA), Chris Stoffer (SGP) en Don Ceder van coalitiepartij Christen Unie, kan hiertoe een mooie eerste stap zijn (motie 31322-499). Deze motie vraagt het kabinet: “bij de uitwerking van het financieringsstelsel kinderopvang te bezien of en op welke wijze het mogelijk is om de opvang van alle peuters van 2 tot 4 jaar voor twee dagen in de week toegankelijk te maken met een algemeen toegangsrecht, waarbij tevens het budget voor kansengelijkheid kan worden betrokken.” De minister gaf ook hier het ‘oordeel Kamer’ mee, mits de Kamer niet te zeer hecht aan de leeftijd van twee jaar in plaats van twee en een half jaar.
Uitvoering
Fonda Sahla (D66) doet samen met Barbara Kathmann (PvdA) (motie 31322-497) een tweeledige oproep: “verzoekt de regering om te verkennen hoe het beleid rond kinderopvang en de uitvoering van het kinderopvangstelsel onder de verantwoordelijkheid van één bewindspersoon kunnen vallen, bijvoorbeeld door een uitvoerder deels onder de verantwoordelijkheid van een ander departement te laten vallen; verzoekt de regering verdere vertraging bij de invoering van bijna gratis kinderopvang te voorkomen, haast te maken met de keuze van de uitvoerder, en de Kamer voor het einde van 2023 te informeren over deze keuze en de uitkomsten van de verkenning”. Ook deze motie kreeg van de minister het label ‘oordeel kamer’ mee.
Overig
Verder dienden de Kamerleden moties in over de aanpak van de personeelstekorten (motie 31322-496 van Fonda Sahla van D66 samen met de PvdA; door de minister ontraden); over maatregelen om risico’s rondom terugvorderingen van de kinderopvangtoeslag in de jaren van uitstel te beperken (motie 31322-494 van PvdA samen met GroenLinks en de Christen Unie; deze krijgt van de minister het label ‘oordeel kamer’) en een motie aangaande het maximaal uurtarief in de gastouderopvang (motie 31322-502 van Chris Stoffer). Stoffer “verzoekt de regering een verkenning te doen naar tarieven in de gastouderopvang in relatie tot de kostprijs, en daarbij te betrekken hoe de maximumvergoeding voor gastouderopvang in lijn kan worden gebracht met de kostprijs”. De Minister geeft aan alle tarieven te monitoren, ook die van gastouderopvang. Zij kan niet instemmen met de zinsnede ‘in lijn brengen met de kostprijs’ omdat dit naar haar idee tot prijsstijgingen kan leiden waar geen budget voor is. Om die reden heeft zij de motie ontraden. De BMK blijft natuurlijk pleiten voor een realistisch uurtarief voor het gehele kinderopvangaanbod. De minister deed overigens wel de toezegging om met haar collega van VWS te bekijken wat de gevolgen zijn van de gerechtelijke uitspraak dat op speeltoestellen bij gastouderopvang het Warenwetbesluit attractie- en speeltoestellen (WAS) van toepassing is. Daar komt ze op terug.
En de minister zegde toe om, ná de hoofdlijnenbrief over het stelsel, in te gaan op het versterken van de zeggenschap van professionals in de kinderopvang. Reeds eerder heeft de minister toegezegd met collega Van Rij naar het afschaffen van de IACK te kijken: die besparing zou gelijk opgaan met extra investeringen in de kinderopvang, wat nu niet het geval is.
In het najaar komt de minister met drie brieven: de hoofdlijnen van het stelsel, de marktordening (inclusief het prijsplafond) en de invulling van de gefaseerde invoering. De BMK blijft hier actief invloed op uitoefenen.
Moties in stemming gebracht
Op 13 juni heeft de Tweede Kamer over de moties gestemd. Deze moties zijn aangenomen:
- 1233-494: terugvorderingen beperken
- 1233-495: regulering: de tekst is gewijzigd t.o.v. de eerdere versie. De motie luidt nu: “verzoekt de regering wanneer kinderopvang nagenoeg gratis wordt en de tarieven van de kinderopvang voor 96% worden gefinancierd uit publiek geld prijsregulererende, winstregulerende en/of tariefregulerende maatregelen te nemen zodat publiek geld niet wegvloeit, segregatie wordt voorkomen en kansengelijkheid wordt bevorderd”.
- 1233-497: 1 bewindspersoon en keuze uitvoerder
- 1233-498: onderzoek overwinsten
- 1233-499: algemeen toegangsrecht peuters
De twee moties van de SP (1233-500 en 1233-501) zijn niet aangenomen, die van de SGP ook niet.
Zie: https://www.tweedekamer.nl/kamerstukken/stemmingsuitslagen/detail?id=2023P10321&did=2023P10321
Motie 1233-496 over personeelstekorten is niet in stemming gebracht, maar door de minister overgenomen.
